Π. Γεώργιος Μεταλληνός – Η σπουδαία προσφορά του Μεγάλου Φωτίου στην Εκκλησία.

Ομιλεί ο π. Γεώργιος Μεταλληνός.

Στις 6 του μηνός γιορτάσαμε την μνήμη ενός από τους μεγαλυτέρους Αγίους της Εκκλησίας μας, που έχει σημαίνουσα θέση εις την εκκλησιαστική μας ιστορία και ιδιαίτερα σήμερα είναι επίκαιρος. Πρόκειται για τον Άγιο Φώτιο, τον Μέγα Φώτιο. Θα προσπαθήσω λοιπόν να κάνω μίαν απλή σκιαγράφηση της μεγάλης αυτής προσωπικότητος, διότι ισχύει και περί αυτού αυτό το οποίον έχει πει κάποιος σοφός για τον Ιωάννην τον Χρυσόστομον: όσα και να πεις προς έπαινόν του θα είναι λειψά, δεν θα ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.
Ο Μέγας Φώτιος διακρίθηκε ως λόγιος επιστήμονας, μεγάλος κριτικός, κλασσικός φιλόλογος. Δηλαδή είχε αρίστη Ελληνική παιδεία. Ήταν διπλωμάτης επίσης σημαντικός αλλά και ασκητικός και πνευματικός άνθρωπος. Δεν μπορεί να υπάρξει Επίσκοπος εις την Ορθοδοξία ο οποίος δεν αποκτά την θεολογία του μέσα από την πνευματική ζωή, την άσκηση. Και κάθε κληρικός, όχι μόνον οι Επίσκοποι. Διακρίθηκε επίσης ως μεγάλος Πατριάρχης. Ο δάσκαλός μου στην φιλοσοφική σχολή, ο μακαρίτης ο Νικόλαος ο Τωμαδάκης, σημειώνει ότι σε όλα με τα οποία ασχολήθηκε ο Μέγας Φώτιος διακρίθηκε, και είναι πραγματικά σε όλα Μέγας, Μεγάλος.

Είναι εκείνος όμως που διέγνωσε την αλλοτρίωση της Δύσεως. Διεπίστωσε δηλαδή ότι πρόκειται, τον 9ο αιώνα, περί ενός άλλου χριστιανισμού. Χριστιανισμού άλλου είδους που δεν έχει σχέση με τον χριστιανισμό των Αγίων μας, των Αγίων Πατέρων. Στην σειρά αυτή στην ιστορία του Μεγάλου Φωτίου θα προστεθεί αργότερα, 14ος αιώνας, ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς και εν συνεχεία τον 15ον αιώνα ο Άγιος Μάρκος ο Ευγενικός. Προηγείται όμως και καθορίζει αυτήν την γραμμή, την διαφοροποίηση δηλαδή, την διάκριση μεταξύ Ορθοδοξίας ή Ορθοδόξου Ανατολής και Δυτικής χριστιανοσύνης, ο Μέγας Φώτιος. Αυτή αδελφοί μου είναι η συνέχεια των Αγίων Πατέρων μας.
Οι Άγιοι Πατέρες έχουν μία συνέχεια, δηλαδή βαδίζουν σε μία γραμμή ευθεία που διατρέχει όλη την ανθρώπινη ιστορία και πάνω στα ίχνη του ενός βαδίζει ο άλλος Πατέρας της Εκκλησίας. Κανείς δεν βρίσκεται σε θέση που να μην έχει αυτή την συνέχεια, αυτή την συμφωνία, κανείς μας Άγιος. Το φαινόμενο αυτό της διαφοροποιήσεως των Επισκόπων κυρίως…. Λέγω συνεχώς ‘Επισκόπων’ διότι ο Επίσκοπος είναι ο φύλακας της Πίστεως. Ο συνεχιστής της Ορθοδοξίας είναι ο Επίσκοπος. Αυτό είναι το έργον του Επισκόπου. Ο Επίσκοπος δεν έχει έργο διοικητικό. Από τον 19ον αιώνα που αντιγράφουμε συνεχώς στα όρια του Ελληνικού Κράτους την Δύση, την Δυτική χριστιανοσύνη, τονίζεται περισσότερο το διοικητικόν έργον του Επισκόπου -και λίγο ενωρίτερα. Ο Επίσκοπος όμως είναι εκείνος ο οποίος είναι εγγυητής και συνεχιστής της Ορθοδόξου Παραδόσεως, της Πίστεώς μας. Και ο πνευματικός πατέρας, ο οποίος βεβαίως ευλογεί και διευθύνει όλο το έργο μέσα στην Μητρόπολή του αλλά όχι με την έννοια της ασκήσεως διοικήσεως, διοικητικού έργου.
Θα ήθελα να πούμε δυο λόγια για το ιστορικό και πνευματικό κλίμα μέσα στο οποίον εμφανίζεται και δρα ο Μέγας Φώτιος. Έχουμε την αλλαγή της Δυτικής χριστιανοσύνης όπως σας είπα, κυρίως στον 9ον αιώνα γίνεται αυτό ιδιαίτερα αισθητό. Πρόκειται για την εκφράγκευση της Δυτικής χριστιανοσύνης. Εκφράγκευση, δηλαδή το Φραγκικό στοιχείο που δεν μπορούσε να κατανοήσει την θεολογία των Αγίων Πατέρων, ούτε την μέθοδο της θεολογίας που είναι η πνευματικότητα, η κάθαρση της καρδιάς και ο φωτισμός του Αγίου Πνεύματος. Αυτά δεν μπορούσαν οι Φράγκοι να τα κατανοήσουν και δεν τα κατανοούν μέχρι σήμερον.
Το Φραγκικό στοιχείο κυριαρχεί, θα έρθει δε μετά… το 1013 μέχρι το 1046 έχουμε την επικράτηση των Φράγκων ακόμη και στον θρόνο της Ρώμης, δηλαδή στον Επισκοπικό θρόνο. Και έχουμε Φράγκους πλέον Πάπες. Αυτή είναι η μεγάλη αλλαγή της Δύσεως με την εκφράγκευση.
Υπάρχει βιβλιογραφία πλούσια -μιλώ σε καλλιεργημένους ανθρώπους, δεν κάνω επίδειξη αλλά θέλω να τα στηρίζουμε όλα. Ένας γνωστός James Russell έχει γράψει ένα έργο στα Αγγλικά, ίσως θα έπρεπε να μεταφραστεί και στα Ελληνικά πριν από αρκετά χρόνια, 1994. Εξεδόθη στην Νέα Υόρκη και χρησιμοποιεί τον όρο the «germanization». «Η Γερμανοποίηση του Πρώιμου Δυτικού Χριστιανισμού» [The Germanization of Early Medieval Christianity], είναι το έργο του. «Γερμανοποίηση» λέει ο Ράσελ, γι’ αυτό ομιλεί, αλλά στην ουσία δεν είναι γερμανοποίηση, είναι εκφράγκευση. Ή, πιο ακριβής όρος είναι τευτονοποίηση. Οι Τεύτονες -οι deutsch, αυτός είναι ο δίφθογγος- επικρατούν μέσα στον χριστιανισμόν.

Ποιοί είναι αυτοί οι παράγοντες της διαφοροποίησης ώστε να γεννηθεί ένας άλλος χριστιανισμός εις την Δύση;

Ξεκινάμε από τον Ιερόν Αυγουστίνο, 4ος-5ος αιώνας -430 αν θυμάμαι καλά κοιμάται ο Άγιος Αυγουστίνος- ο οποίος [ήταν] μεγάλο πνεύμα κι ένα πνεύμα θυσίας και αγώνος. Η μετάνοιά του και η επιστροφή του έμειναν εις την ιστορία. Αλλά προηγήθησαν ή ήσαν σύγχρονοι του Ιερού Αυγουστίνου, Πατέρες όπως ο Άγιος Αμβρόσιος, ο Άγιος Ιερώνυμος, ο Άγιος Κασσιανός, που βρίσκονται σε άμεση σχέση με το Πατερικό στοιχείο της Ορθοδόξου Ανατολής. Ο Άγιος Αυγουστίνος επειδή έριχνε το βάρος εις την σκέψη, στην φιλοσοφία, στον στοχασμό δηλαδή, περισσότερο διανοούμενος παρά θεολόγος της πνευματικής ζωής -όχι ότι τον υποτιμούμε ή θέλουμε να τον απορρίψουμε από Άγιο αλλά δεν έχει τις θεολογικές προϋποθέσεις της Ορθοδόξου Ανατολής- έτσι χωρίς να το καταλάβει, σκεπτόμενος λογικά, κατέληξε εις το να στηρίξει, να δημιουργήσει την υποδομή του δόγματος του Φιλιόκβε. Δηλαδή, της εκπορεύσεως του Αγίου Πνεύματος και από τον Πατέρα και από το Υιόν.
… Ήτανε ένας πλέι-μπόυ στην εποχή του, είχε και εξώγαμο παιδί, ο οποίος όμως με τις προσευχές της μητέρας του της Αγίας Μόνικας επέστρεψε, ήλθε τις την Πίστην χωρίς όμως να είναι πραγματικά πνευματικός του πατέρας ο Άγιος Αμβρόσιος. Γνώρισε τον Άγιον Αμβρόσιο αλλά δεν είναι πνευματικός του πατέρας ο Αμβρόσιος Μεδιολάνων (Μιλάνου δηλαδή). Ο Άγιος Αμβρόσιος είχε τέτοιο σύνδεσμο με τους Ανατολικούς Πατέρες ώστε να διατηρεί αλληλογραφία με τον Μέγα Βασίλειο. Έτσι λοιπόν όχι μόνο δίνει την υποδομή της πλάνης του Φιλιόκβε (και εκ του Υιού), αλλά είναι και εκείνος ο οποίος εισάγει την περί predestination, δηλαδή προορισμού διδασκαλία. Πίστεψε, επηρεαζόμενος και από φιλοσοφικά ρεύματα, ότι εάν δεν με προόριζε ο Θεός να σωθώ δεν θα είχα σωθεί ή δεν θα έμπαινα στην Πίστη. Έγινε και επίσκοπος. Του άξιζε, αλλά έριχνε το βάρος όπως είπαμε στην λογιοσύνη.
Ένας Κεφαλλονίτης θεολόγος του 18ου αιώνος, ο Βικέντιος Δαμωδός -μεγάλη μορφή που δεν είναι τόσο γνωστή στον χώρο μας, στην Κεφαλλονιά τα τελευταία χρόνια έγινε γνωστότερος περισσότερο- κρίνει τον Αυγουστίνο για την διδασκαλία περί Φιλιόκβε, ότι το Άγιο Πνεύμα είναι ο σύνδεσμος μεταξύ του αγαπώντος που είναι ο Πατήρ και του αγαπωμένου που είναι ο Υιός. Υποβιβάζει κατά κάποιον τρόπο το Άγιο Πνεύμα. Λέγει ο Δαμωδός, αλλ’ ουκ ην αιρετικός ο Αυγουστίνος. Δεν τον θεωρούμε αιρετικό, παρασύρθηκε από την λογιοσύνη του. Όταν βάλουμε στην θεολογία ως βάση την λογική, την διάνοια, καταλήγουμε σε μία μεταφυσική. Δηλαδή, σε ένα κατασκεύασμα διανοητικό που δεν είναι η Πίστη των Αγίων οι οποίοι ζουν το μυστήριο μέσα στην αγιασμένη καρδιά τους με την θέωσή τους. … Λέγει λοιπόν ο Δαμωδός, ουκ ην αιρετικός ο Αυγουστίνος. Γιατί; ..ότι ουκ αντεμάχετο τη Καθολική Εκκλησία. Δεν πολεμούσε την Εκκλησία -Καθολική είναι η Ορθόδοξος, άλλο που το πήραν άλλοι. Δεν αντιμαχόταν, δεν πολεμούσε, δεν του έλεγε η Εκκλησία, αυτό πρέπει να πεις. Δεν ήξερε την διδασκαλία των Ανατολικών Πατέρων ο Αυγουστίνος γιατί δεν ήξερε Ελληνικά. Τεράστιο μυαλό αλλά Ελληνικά δεν έμαθε. …
Δεν αντιμαχόταν λοιπόν την Εκκλησία του Χριστού και γι΄ αυτό δεν μπορούμε να τον ονομάσουμε αιρετικό. Διαφορά προς τον Άρειο, να φέρω ένα παράδειγμα. Ο Άρειος συνεχώς εδέχετο υποδείξεις από τους άλλους Αγίους και κριτική, και του έλεγαν, όχι αυτό που λες είναι πλάνη. Ο Άρειος όμως επέμενε. Αυτός είναι αιρετικός. Το να κάμει λάθος κανείς, αδυναμίες, πτώσεις έχουμε όλοι μας, αλλά το να εμμείνει κανείς εις την πλάνη αυτό είναι δαιμονικό. Ο Άγιος Χρυσόστομος λέει, το σφάλλειν ανθρώπινον, το εμμένειν εν τη πλάνη δαιμονικόν.
Έπειτα, ένας άλλος παράγων είναι οι Φράγκοι. Σας είπα ότι σιγά σιγά επεκτείνουν την κυριαρχία τους εις την Δύση και στον χώρο της Εκκλησίας και το 1046 ανεβαίνει στον επισκοπικό θρόνο της Ρώμης ο πρώτος Φράγκος Πάπας, ο Κλήμης ο Β‘.
Εισάγεται επίσης η Φεουδαρχία της Φραγκιάς, είναι δηλαδή η διδασκαλία και η θεωρία περί φυσικής διαφοράς των ανθρώπων. Οι άνθρωποι εκ φύσεως, άλλοι έχουν δημιουργηθεί για να κυβερνούν και άλλοι για να κυβερνώνται.
Αναπτύσσεται στην Δύση ο παπισμός και τα δύο μεγάλα όπλα του παπισμού.
Η Ιερά Εξέταση ήτανε η πολεμική και κατά κάποιον τρόπον η άμυνα του παπισμού εσωτερικά. Δεν ήτανε για τους μάγους και τις μάγισσες και λοιπά. Η Ιερά Εξέταση έχει σχέση με τους λεγομένους εις την Δύση αιρετικούς, δηλαδή τους Ορθοδόξους. Αυτούς που συνέχιζαν να κηρύττουν και να ζουν Ορθοδόξως. Και το δεύτερο όπλο του παπισμού είναι η Ουνία. Το 1215 σπερματικά εμφανίζεται η Ουνία. Η Ουνία είναι όπλο προς τα έξω με την υποταγή των μη παπικών και συνεχίζει να υπάρχει μέχρι σήμερα. Και το 1992 στο Μπαλαμάντ του Λιβάνου καταξιώθηκε η Ουνία και σήμερα είναι παράγων του διαλόγου. Τί χρειάζεται η Ουνία σήμερα εφόσον πάμε για ένωση και λοιπά -και μακάρι να πάμε αλλά πως θα πάμε. Τί ρόλο μπορεί να παίξει η Ουνία. Η Ουνία είναι η εξαπάτηση των Ορθοδόξων. Εμφανίζονται με άμφια Ορθόδοξα, με εξωτερική περιβολή Ορθόδοξη και λοιπά. Και το 1254 η Ιερά Εξέταση καθιερώνει και τα βασανιστήρια ως μέσον ανακριτικό.
Ξέρετε, ο ολοκληρωτισμός που λέμε, που σήμερα έχει τις μορφές του Δυτικού ολοκληρωτισμού και του Ανατολικού με την έννοια του Μαρξιστικού ολοκληρωτισμού -Σοβιετισμός και λοιπά- γεννιέται, ξεκινάει και ξεπηδάει μέσα από τα σπλάχνα του παπισμού. Αυτά δεν πρέπει να τα ξεχνάμε.
Επίσης επικρατεί στην Δύση η λατινική γλώσσα, ενώ η Ρωμανία και η Ρωμηοσύνη, το Κράτος Ρωμανία, το Βυζάντιο και η Ρωμηοσύνη, ο λαός δηλαδή της Ρωμανίας, είναι σε Ανατολή και Δύση αρχικά δίγλωσσος. Χρησιμοποιείται και η λατινική αλλά κυρίως η ελληνική. Αυτό δεν είναι εθνικιστικό στοιχείο, διότι η μόνη γλώσσα που μπορεί να εκφράσει τελειότερα την θεολογία των Αγίων Πατέρων είναι η ελληνική γλώσσα. Είναι ευλογία Θεού. Τώρα όμως στην Δύση περιορίζονται τα πάντα στην λατινική γλώσσα.
Ο Πάπας δε, λαμβάνει τη θέση του Φράγκου Αυτοκράτορα. Αρχίζουν δε οι συγκρούσεις μεταξύ των Παπών και των Βασιλέων της Δύσεως. Είναι ο περίφημος περί περιβολής αγών. Ποιός θα έχει το πάνω χέρι και ούτω καθεξής.
Ο παπισμός, όταν μετά την εκφράγκευσή του απόκτησε την σημερινή μορφή δεν άλλαξε τίποτε. Μέχρι σήμερα τα πάντα, και το δείχνουν τα βιβλία και κυρίως η κατήχηση η ρωμαιοκαθολική, που δείχνει ότι ό,τι ίσχυε στον Μεσαίωνα ισχύει και σήμερα.
Έχουμε λοιπόν τον επεκτατισμό και την αντι-Ανατολική πολιτική, διότι ο σκοπός ήταν να υποτάξουν την Ανατολή. Και αυτό γίνεται με διάφορους τρόπους.
Το 794 επί παραδείγματι καταδικάζεται η 7η Οικουμενική Σύνοδος. Η 7η Οικουμενική Σύνοδος επειδή ήτανε Σύνοδος της Κωνσταντινουπόλεως για να κατηγορηθούν και να καταδικαστούν οι Ανατολικοί. Να υποτιμηθούν. Αυτό είναι το σύστημα που επικρατεί. Είναι η υποτίμηση και η καταπίεση της Ανατολής.
Το 809 γίνεται σύνοδος στο Άαχεν και δογματοποιείται το Φιλιόκβε. Ενώ από τον 6ον αιώνα είχε δημιουργηθεί ένα πρόβλημα για να ισχυροποιηθεί η θέση του Υιού μέσα στην Αγία Τριάδα, μάλλον δέχτηκαν πολλοί εις την Δύση την θεωρία ότι το Άγιο Πνεύμα δεν εκπορεύεται μόνον από τον Πατέρα. Εκπόρευση είναι ο τρόπος υπάρξεως του Αγίου Πνεύματος και γέννησις είναι ο τρόπος υπάρξεως του Υιού. Σ’ αυτά δεν υπάρχει φιλοσοφία. Είναι Αποκάλυψη, μέσα στην Γραφή και στις Οικουμενικές Συνόδους. Λέγει κάπου ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος στον Ευνόμιο, στους ευνομιανούς, ακραίους, αιρετικούς του Αρειανισμού. Τους λέει, να σου μιλήσω εγώ για την γέννηση του Υιού κι εσύ θα μου μιλήσεις για την εκπόρευση και οι δύο θα πάμε στο φρενοκομείο.
Τα θέματα της Πίστεως τα γνωρίζει κανείς δια της εν αυτώ αποκαλύψεως. Δεν είναι, το δέχεται, όπως τα μαρξιστικά δόγματα. Ξέρετε ο όρος δόγμα απέκτησε την αρνητική του σημασία από τον Μαρξισμό. Δεν κάνω τώρα πολιτική, ιστορία κάνω και κοινωνιολογία. Επομένως, δεν είναι δόγμα με την έννοια της αναγκαστικής επιβολής. Όχι. Η Πίστις είναι η έκφρασης της εμπειρίας των Αγίων. Πως είδε τον Θεό ο Ησαΐας, ο Ιερεμίας, ο Δανιήλ. Πως Τον βλέπουν ο Απόστολος Πέτρος, ο Απόστολος Παύλος, ο Άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής. Πως Τον ζουν μέσα στην καρδιά τους. Πως δηλαδή φανερώνεται με την άκτιστη Χάρη ο Θεός μέσα στην καρδιά τους και πως το εκφράζουν αυτό οι Οικουμενικές μας Σύνοδοι. Αυτό ακριβώς είναι η Πίστις της Εκκλησίας, αυτό είναι το δόγμα.
Άλλωστε και στην αρχαιότητα μιλούσαν για τα δόγματα του Πλάτωνος τα οποία δεν ήσαν αναγκαστικά. Βέβαια ο Πλάτων λέει στην Πολιτεία ότι όποιος δεν δεχτεί την Πολιτεία που προτείνω πρέπει να καταδικάζεται σε θάνατο. Μην κρυβόμαστε. Και αυτό επαναλαμβάνει και ο Πλήθων ο Γεμιστός με τα δικά του συστήματα τον 15ον αιώνα. Ξέρετε, να μην μιλούμε ποτέ για πράγματα που δεν τα ξέρουμε. Όποιος μιλεί για πράγματα που δεν τα ξέρει, μπορεί να είναι πρύτανης πρυτάνεων, αποδεικνύεται ηλίθιος. Διότι, πως είναι δυνατόν ένας επιστήμων, που σημαίνει ότι γνωρίζει την επιστήμη, να μιλεί για πράγματα που δεν τα κατέχει, ή είναι άλλος χώρος, δεν είναι δικός του χώρος.
Το 809 λοιπόν δογματοποιείται το Φιλιόκβε. Γίνεται πλέον επίσημο δόγμα του παπισμού. Μέχρι σήμερα υπάρχει, άλλο που προσπαθούν με διαφόρους τρόπους να μεταθέσουν το πρόβλημα. Δεν χρησιμοποιούν το Σύμβολο της Β’ Οικουμενικής το οποίον δεν έχει το Φιλιόκβε, γιατί δεν υπάρχει ποτέ ως διδασκαλία, ως βίωμα των Αγίων η έννοια της εκ του Πατρός εκπορεύσεως και εκ του Υιού εκπορεύσεως του Αγίου Πνεύματος. Χρησιμοποιούν άλλα κείμενα όπως το Αθανασιανόν λεγόμενον σύμβολον -δεν είναι γνήσιο- του 6ου αιώνος μ.Χ.
Είναι πρόθυμοι ξέρετε, το λέγω, σπεύδω να το πω, να εγκαταλείψουν όλα τα θεολογικά θέματα αρκεί να μείνουν στο πρωτείο και στο αλάθητο. Παπισμός ίσον ολοκληρωτισμός – πρωτείο και αλάθητο.
Μην κοιτάτε χαμόγελα και αγαπολογίες. Όλο περί αγάπης μιλούν. Αλλά και ο διάβολος έχει την δική του αγάπη. Τί λέγει ο Χριστός μας; και γαρ οι αμαρτωλοί τους αγαπώντας αυτούς αγαπώσι. Αμαρτωλοί στη γλώσσα του Χριστού είναι οι Τελώνες, τα χειρότερα στοιχεία της εβραϊκής τότε κοινωνίας. Τους αγαπώντας αυτούς αγαπώσι. Οι γκάνγκστερς αγαπούν τους γκάνγκστερς. Το λέγω πολλές φορές. Κάνουνε συμφωνία μην με πειράξεις και μην πειράξεις τους δικούς μου για να μην σε πειράξω κι εγώ.
Επίσης χρησιμοποιούν από τον 8ον αιώνα τον όρον Γραικός και όχι το Έλλην για να υποτιμήσουν την Ανατολή, διότι το Γραικός παίρνει ένα χρώμα: Γραικός σημαίνει αιρετικός. Και Γραικική Εκκλησία, Greek Church.. αναφέρεται σε όλη την Ορθοδοξία. Τότε το κύριο στοιχείο ήταν η Ελληνική Ορθοδοξία, οπότε λοιπόν Γραικός και Γραικική Ορθοδοξία σημαίνει αιρετικός και αιρετική Εκκλησία. Μέχρι σήμερα διατηρείται, στην Αμερική κυρίως, η υποτιμητική σημασία του όρου Γραικός. Εμείς λέμε ‘αυτά είναι Κινέζικα για μένα΄ και οι αγγλόφωνοι λένε ‘that’s Greek to me’.
Επίσης δημιουργείται μία κίνηση των φραγκοφίλων Παπών. Ο πρώτος και μεγαλύτερος φραγκόφιλος Πάπας είναι ο Νικόλαος ο Α’, 858 με 867. Είναι οι Κουίσλιγκς. Κουίσλιγκ (Βίντκουν Κουίσλιγκ) ήτανε πρωθυπουργός της Νορβηγίας που συντάχθηκε με τους Ναζί. Έτσι λοιπόν και αυτός. Επεκράτησε ο όρος. Κουίσλιγκ είναι ο Πάπας Νικόλαος ο Α’.
Η θεολογία χάνει λοιπόν τον πνευματικό, ασκητικό, νηπτικό της χαρακτήρα, ως προϋπόθεσή της, και γίνεται σχολαστικισμός. Ο όρος σχολαστικός και σχολαστικισμός, ξέρετε τι σημαίνει. Είναι αυτός που μαθαίνει την θεολογία στις σχολές, στα πανεπιστήμια. Κι εμείς είμαστε σχολαστικοί. Μπορεί να μην φτάνουμε στην έκταση του σχολαστικισμού στη Δύση αλλά εκείνος που πάει στην θεολογική σχολή δεν σημαίνει ότι γίνεται Ορθόδοξος, μπορεί να γίνει και αιρετικός. Το λέγω συνήθως μεταξύ αστείου και σοβαρού χρόνια πολλά και από την σταδιοδρομία μου με την Χάρη του Θεού στο πανεπιστήμιο: Η νομική σχολή βγάζει αδίκους, η φιλοσοφική σχολή αγραμμάτους και η θεολογική σχολή αιρετικούς. Κατά κανόνα. Δηλαδή αιρετικός είναι αυτός που δεν ακολουθεί και δεν ζει τις προϋποθέσεις της θεολογίας που μας έδωσαν οι Άγιοι Πατέρες.
Επιβάλλουν επίσης την αγαμία του κλήρου. Το τί θα κάνει ο κληρικός δεν ενδιαφέρει, σημασία έχει να είναι εξωτερικά άγαμος. Το έζησα ξέρετε σε ένα συνέδριο εις την Σικελία. Στο συνέδριο αυτό μας φιλοξένησε, μας παρέθεσε δείπνο ο τοπικός ρωμαιοκαθολικός επίσκοπος. Κάποια στιγμή, δεν ξέρω επειδή μ’ αρέσει να μιλώ, έτσι έχω χαρά για τα παιδιά μου για την οικογένεια -είχαμε τα πρώτα εγγόνια τότε- και είπα ότι είμαι παντρεμένος, νυμφευμένος, ότι έχω παιδιά, έχω εγγόνια. Και πετάγεται μία γραμματεύς εις την επισκοπή και μου λέει, είστε κληρικός και είστε έγγαμος;; Τα ‘χασα αλλά τότε θυμήθηκα αμέσως την αναγκαστική, την επιβολή της αγαμίας για να φαίνονται ανώτεροι από εμάς. Της μίλησα βέβαια και της ανέλυσα το θέμα που δεν είναι ανάγκη να τα πω εδώ.
Επίσης έχουμε την μεταρρύθμιση του μοναχισμού. Οι μοναχοί γίνονται τάγματα τα οποία λειτουργούν με τα όπλα. Πολλές φορές έχουν μία υποτυπώδη μορφή ασκήσεως, κυρίως λατρείας, αλλά από την άλλη πλευρά χρησιμοποιούνται ως μέσα υπερασπίσεως και προωθήσεως του παπισμού. Θα σας πω για θεωρουμένους μεγάλους μοναχούς στη Δύση, και γράφουν και κάποιοι δικοί μας νεώτεροι συνάδελφοι για τον ‘άγιο Φραγκίσκο’ της Ασίζης. Δεν θα πω περισσότερα τώρα. Ο σκοπός μου είναι να σας δείξω τί αντιμετώπιζε ο Φώτιος.
Επίσης έχουμε δυσφήμιση των Ρωμαίων Παπών, όπως του Λέοντος του τρίτου και του Ιωάννου του ογδόου. Κάθε δηλαδή Πάπας που ορθοδοξούσε -γιατί μέχρι τον 11ο αιώνα έχουμε Ορθοδοξία, αλλά ρεύματα αντιδράσεως και απορρίψεως της Ορθοδοξίας. Έχουμε όμως και Ορθοδόξους Πάπες. Αυτοί όλοι δυσφημούνται και θα δούμε στη συνέχεια ένα παράδειγμα.
Επίσης τα εκκλησιαστικά τους έθιμα. Ξέρετε από τους 102 Κανόνες της Πενθέκτης Οικουμενικής Συνόδου διατηρούν μόνο τους 50. Οπότε λοιπόν μέσα σε αυτήν την κατάσταση, πολλά εκκλησιαστικά έθιμα, πρακτικές δηλαδή στο θέμα της νηστείας και σε πολλά άλλα πράγματα τα απορρίπτουν και ακολουθούν έναν χριστιανισμό δικής τους κατασκευής. Βέβαια την δυσκολία αυτήν την βλέπουμε και στην Ανατολή. Γι’ αυτό ο Πατριάρχης ο Αθηναγόρας, Θεός συγχωρέσ’ τον, έλεγε, αυτοί την παράδοσή τους κι εμείς την δική μας. Ξέρετε τί σημαίνει αυτό; Δύο κόμματα, συμμαχούν, συμπράττουν και λέει ο ένας μπορεί να λέγεται ξέρω γω όπως θέλετε, και ο άλλος όπως θέλετε, αλλά έχουμε συμμαχία. Λοιπόν, δεν είναι έτσι. Η ένωση είναι εις Κύριος, μία Πίστις, εν βάπτισμα. Το βάπισμα το έχουν αλλοιώσει. Και στην Γερμανία πολλές φορές τους έλεγα μεταξύ αστείου και σοβαρού, δεν έχετε νερό βρε παιδιά εδώ πέρα; Είναι μουσκεμένη η Γερμανία συνεχώς, να βαπτίσετε. Και μου λένε, αυτή είναι η πράξη μας. Ή ραντίζουν ή επιχέουν, ρίχνουν δηλαδή νερό στο κεφάλι. Όλα αυτά ξέρετε, γιατί ήθελαν από την αρχή να φανερώσουν την δική τους ιδιαιτερότητα, ότι είναι Ο χριστιανισμός. Επομένως έπρεπε να διαφοροποιείται από τον Ανατολικό χριστιανισμό.
Τα εκκλησιαστικά τους έθιμα τα επεκτείνουν και σε άλλους, όπως συνέβη επί της εποχής του Μεγάλου Φωτίου εις την Βουλγαρίαν. Βάζουν δηλαδή τον τρόπο ζωής τους, τον τρόπο της πίστεώς τους τον εισάγουν, τον επεκτείνουν και σε άλλες περιοχές για να επιβληθεί αυτή η ομοιομορφία.
Σ’ αυτήν την περίοδο λοιπόν και σ’ αυτήν την εποχή, στέλνει ο Θεός τον Άγιο Φώτιο.
[ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ]
Απομαγνητοφώνηση Φαίη για το ιστολόγιο ΑΒΕΡΩΦ.
Το βίντεο το είδα στο ΑΚΤΙΝΕΣ